Kancelaria Notarialna
Ewa Kulesza Notariusz

Umowy majątkowe małżeńskie, alimenty

Umowy majątkowe małżeńskie

Zgodnie z art. 31 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz. U. z 2012 r. poz. 788 j.t. z późn. zm) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje z mocy ustawy ustrój wspólności ustawowej obejmujący przedmioty majątkowe nabyte w trakcie jego trwania. Ustawa dopuszcza jednak ustalenie innego reżimu rządzącego ustrojem majątkowym małżeńskim, który wynika z umowy notarialnej zawartej między małżonkami lub osobami mającymi zamiar zawrzeć związek małżeński. W formie aktu notarialnego dokumentującego umowę majątkową małżeńską strony mogą ustanowić rozdzielność majątkową, rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków, wspólność rozszerzoną i wspólność ograniczoną.

Rozdzielność majątkowa

Rozdzielność majątkowa skutkuje tym, iż wspólność majątkowa nie powstaje (jeśli jej podpisanie ma miejsce przed zawarciem związku małżeńskiego) lub zostaje w trakcie małżeństwa wyłączona a każdy z małżonków zachowuje majątek osobisty. W drugim wypadku konsekwencją zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej może być podpisanie przez małżonków aktu notarialnego obejmującego podział majątku wspólnego, mocą którego małżonkowie zadecydują, które składniki majątkowe (lokale, nieruchomości, spółdzielcze prawo do lokalu) przypadną jednemu z nich. Z chwilą zawarcia umowy majątkowej ustanawiającej rozdzielność majątkową każdy z małżonków samodzielnie zarządza swoim majątkiem oraz nabywa składniki majątkowe w tym nieruchomości. Zgodnie z art. 47 § 1 KRIO małżonek może powoływać się na umowę majątkową względem osób trzecich w sytuacji gdy jej zawarcie było tym osobom wiadome.

Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków

Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków powodująca analogiczne skutki majątkowe jak umowa opisana powyżej z tą różnicą, że z chwilą ustania małżeństwa małżonek, którego majątek osobisty jest mniejszy może żądać wyrównania dorobku np. poprzez zapłatę odpowiedniej kwoty lub innego przysporzenia, również na drodze sądowej. Ten ustrój majątkowy chroni co do zasady majątkową pozycję małżonka, który z różnych przyczyn nie może uzyskiwać dochodów analogicznych jak drugi małżonek (np. żona, która prowadzi dom i wychowuje dzieci).

Wspólność rozszerzona

Wspólność rozszerzona włącza do majątku wspólnego małżonków majątek, który z mocy ustawy stanowiłby majątek osobisty małżonka. Wspólność majątkową rozszerzyć można zatem na majątek wymieniony w art. 33 KRIO w szczególności na majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa jak również nabyty w drodze darowizny lub dziedziczenia.

Wspólność ograniczona

Wspólność ograniczona skutkuje tym, iż określony rodzaj majątku, który z ustawy stanowiłby majątek wspólny małżonków stanowić będzie majątek osobisty każdego z nich.

Alimenty

Alimenty czyli obowiązek dostarczania środków utrzymania uprawnionemu do świadczeń alimentacyjnych uregulowany jest również w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym - art. 128. Obowiązek ten istnieje pomiędzy rodzicami a dziećmi, pomiędzy małżonkami a także, w szczególnych sytuacjach pomiędzy byłymi małżonkami (prawo do alimentów zachowuje małżonek nie ponoszący winy za rozkład pożycia jeśli znajduje się w niedostatku), krewnymi w linii prostej oraz osobami związanymi stosunkiem przysposobienia. W praktyce najczęściej pojawia się potrzeba uregulowania obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka, przy czym przepisy prawa nie określają konkretnego wieku dziecka, którego osiągniecie powoduje ustanie tego obowiązku. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego prawo do alimentacji ustaje z momentem, w którym dziecko – z reguły po uzyskaniu wykształcenia i przygotowania do określonego zawodu – jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Ustalenie wysokości oraz sposobu płacenia alimentów nastąpić może w wyroku sądowym ale również w umowie alimentacyjnej zawartej w formie aktu notarialnego, z pominięciem postępowania dowodowego niejednokrotnie prowadzącego do eskalacji konfliktów nie tylko pomiędzy rodzicami ale również pomiędzy nimi a dzieckiem. Umowa Alimentacyjna zaopatrzona w rygor egzekucji stanowi, podobnie jak wyrok sądu tytuł egzekucyjny, który po uprzednim zaopatrzeniu go w klauzulę wykonalności może stanowić podstawą egzekucji komorniczej.

 

Wróć do poprzedniej strony